[ Pobierz całość w formacie PDF ]

przydatności gleby?
5) scharakteryzować elementy mające wpływ na ocenę
przydatności gleby?
6) wymienić klasy bonitacyjne gleb?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
4.12. Metody opracowywania wyników badań gleb
4.12.1. Materiał nauczania
Wyniki badań gleb opracowuje się zapisując je w odpowiednich arkuszach lub ankietach.
Na przykład:
1. Arkusz danych roboczych charakterystyki gleby
Metryka
Nazwa miejsca:____________________________
Numer:________________________
Nachylenie terenu: ________________________
Metoda (wybierz jedną)z dołka lub z powierzchni ________________
Z
wider _________________
Istniejący odkryty profil glebowy ____________________
Inne cechy miejsca:________________________________
Tabela wyników
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
Poziom (litera lub
numer)
Górna granica
poziomu (cm)
Dolna granica
poziomu (cm)
Wilgotność (mokra,
wilgotna, sucha)
Kolor dominujący
(kod z katalogu
kolorów)
Kolor drugorzędny
(kod z katalogu
kolorów)
Struktura (typ)
Konsystencja
(luz
na, sypka,
zbita, bardzo zbita)
Tekstura, skład
granulometryczny
(nazwa)
Kamienie (brak,
kilka, wiele)
Korzenie (brak,
kilka,wiele)
Węglany (brak,
niewielka ilość,
duża ilość)
2. Arkusz danych roboczych pH gleby
Data zebrania prób:__________Miejsce:__________________________________________
Metoda badania pH (zaznacz jedną):_____papierkiem lakmusowym ______pHpenem
_____pHmetrem
Numer poziomu: ________Głębokość poziomu: górna granica poziomu _____cm
dolna granica poziomu _____cm
_______________________________________________________________________________
Próbka numer 1 Próbka numer 2 Próbka numer 3
A. pH wody przed dodaniem A. wody przed dodaniem A. wody przed dodaniem
gleby:_____ gleby:_____ gleby:_____
B. pH gleby oraz mieszaniny:_____ B. pH gleby oraz mieszaniny: _____B. pH gleby oraz mieszaniny:_____
_______________________________________________________________________________________
Numer poziomu:________
Głębokość poziomu: górna granica poziomu _____cm
Dolna granica poziomu _____cm
3. Tabela wyników badań pH gleby
Nr próby pH według pasków pH według pehametru
wskaz
nikowych
Zapisane w arkuszach dane służą do analizy i wnioskowania. Laboratoria badające gleby
posiadają standaryzowane arkusze danych roboczych. Każdy arkusz danych powinien
zawierać metryczkę i tabelę wyników, miejsce na uwagi i komentarz.
4.12.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie są metody zapisywania wyników badań?
2. Jakie dane zawiera metryczka arkusza roboczej charakterystyki gleb?
3. Jak sporządzić tabelę wyników?
4.12.3. 
wiczenia

wiczenie 1
Opracuj arkusz danych roboczych charakterystyki profilu glebowego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z cechami profilu glebowego,
2) wynotować te cechy,
3) wykonać metryczkę arkusza danych,
4) opracować tabelę cech dla poszczególnych poziomów profilu glebowego.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- schemat profilu glebowego,
- notes,
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50

wiczenie 2
Uszereguj cechy fizyczne i chemiczne gleby w arkuszu danych roboczych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wyszukać w materiałach dydaktycznych informacje o cechach chemicznych i fizycznych
gleby,
2) wynotować te cechy,
3) skonstruować tabelę wyników dla określenia tych cech.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.

wiczenie 3
Przedstaw wyniki badania zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) wyszukać w roczniku statystycznym wyniki skażenia gleb,
2) opracować arkusz danych roboczych (metryczka i tabela).
Wyposażenie stanowiska pracy:
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika dla ucznia.
4.12.4. Sprawdzian postępów
Tak Nie
Czy potrafisz:
1) wyjaśnić zasady konstruowania metryczki arkusza danych?
2) wyjaśnić zasady konstruowania tabeli wyników?
3) wymienić metody badań gleby?
4) wymienić nazwy miejsc badania gleby?
5) wymienić narzędzia do pobierania próbek gleby?
6) wymienić podstawowy sprzęt laboratoryjny do badania gleb?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
51
4.13. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy podczas pobierania
prób i badania gleby
4.13.1. Materiał nauczania
Bezpieczne przeprowadzanie doświadczeń i badań wymaga przestrzegania
obowiązujących przepisów. W Polsce podstawowym aktem prawnym regulującym
wymagania odnośnie bezpieczeństwa i higieny pracy jest Kodeks Pracy (ustawa z dnia
26.06.1974 r.). Rozporządzenie z dnia 20 kwietnia 2005 r. Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 73,
poz. 645) w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku
pracy regulują zasady kontroli substancji niebezpiecznych dla zdrowia nakładając szczególne
wymagania, co do postępowania w trakcie używania jakichkolwiek odczynników
chemicznych lub biologicznych. Dotyczy to również kontroli nad substancjami
niebezpiecznymi i rakotwórczymi oraz odczynnikami biologicznymi, zawierającymi
drobnoustroje chorobotwórcze.
Rys. 4 Oznaczenia substancji chemicznych (Baranowicz W.: Wytyczne w zakresie ochrony przeciwpożarowej
oraz wzór instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla obiektów szkół. MEN, Warszawa 1997)
Podstawowe przepisy podczas pobierania prób gleby:
 przed podjęciem pobierania próby należy upewnić się czy dobrze zrozumiane zostały
założenia pracy w terenie, potencjalne z
ródła zagrożenia oraz sposoby im zapobiegania,
 praca w terenie musi być dokładnie zaplanowana, przygotowane i omówione kolejne
punkty wykonywanych prac,
 przed wyruszeniem na badania terenowe należy sporządzić listę niezbędnego sprzętu,
 w teren należy zabrać apteczkę pierwszej pomocy. Przynajmniej dwoje uczestników musi
być przeszkolonych w zakresie udzielania pierwszej pomocy,
 nigdy nie należy pracować w pojedynkę, bez pozwolenia osób prowadzących zajęcia,
 grupa terenowa powinna być wyposażona w mapę i kompas  powinna też umieć się
nimi posługiwać,
 należy prowadzić badania w odzieży ochronnej,
 posługując się narzędziami do pobierania próbek gleby, należy zachować najwyższą
ostrożność,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
52
 nigdy nie należy kopać głębiej niż na głębokość równą wysokości osoby kopiącej. Z
ciany
głębszego wykopu należy zabezpieczyć taśmą wokół wykopu, [ Pobierz całość w formacie PDF ]