[ Pobierz całość w formacie PDF ]

wszystkiego w swego Boga, gdzie raduje się całym spokojem i smakuje słodyczy” według
warunków i stanu życia (Pd 20, 15).
W ostatniej strofie Pieśni duchowej Święty przypomina drogę, którą człowiek przebył
do tego kosztowania w Bogu miłości:
∗ Najpierw przychodzą trudy i gorycz umartwienia. Na modlitwie człowiek podejmuje
rozmyślanie rzeczy Bożych (mówił o tym w strofach od 1 do 13, 1-2).
∗ Następnie wchodzi na drogę kontemplacji, postępując drogami i wąwozami miłości (Pd
22,3).
∗ Dalej przez zaręczyny duchowe, czyli przez szczerą i prawdziwą miłość, jeszcze
mocniej zostaje związany z Bogiem (Pd 22, 5-6).
∗ Wreszcie wie, że część zmysłowa i niższa, została już całkowicie uporządkowana i
oczyszczona, i poddana - dostrojona do części duchowej. „Dusza jej (oblubienicy) jest
zjednoczona, przeobrażona w obfitość bogactw i darów niebiańskich. Tym samym więc jest
już przygotowana, przysposobiona i mocno oparta na swoim Oblubieńcu i może przejść przez
pustynię śmierci, opływając rozkoszami” (Pnp 8, 5; Pd 40, 1).
W tym stanie człowiek znajduje pełną obfitość i nasycenie Bogiem, bezpieczeństwo,
pewny i trwały pokój, oraz z niczym nieporównywalną słodycz; ma świadomość, że znajduje
się jakby w objęciach Umiłowanego (Pd 22, 6).
Czy możliwe jest takie zjednoczenie?
Możliwe! Człowiek został do takiego zjednoczenia stworzony i wraz z tym
uzdolniony mocą łaski. „Bóg, Ojciec Światłości (Jk 1, 17), którego ręka nie jest skąpa (Iz 59),
z obfitością rozlewa dobrodziejstwa bez względu na osoby (Ef 6, 9) i udziela wszystkim
swoich darów, ukazując się według swej woli ludziom na ścieżkach i drogach życia” (Pł 1,
15). Znajduje On rozkosz przebywania z synami ludzkimi (Prz 8, 31). W duszy
doświadczonej i wiernej spełnia się to, co przyrzekł Jezus w słowach: „Jeśli mnie kto miłuje
...” (J 14, 23). Niemniej mało dusz dochodzi do tego stanu z różnych przyczyn. Św. Jan od
Krzyża je wylicza. Są one następujące: brak kierowników duchowych, posiadających
35
odpowiednią wiedzę i choć trochę własnego doświadczenia, zazdrosne działanie szatana,
który chce, by człowiek jak on pozostał ślepym, oraz sam człowiek, który wymagania
całkowitego oczyszczenia i wyciszenia uważa za niewiarogodne i je lekceważy (Pł 3, 31-68).
Św. Jan, powołując się na liczne przykłady jakie znał, podkreśla możność otrzymania daru
zjednoczenia przeobrażającego. Podkreśla, że Bóg tymi darami obdarzał szczególnie tych,
których powołuje do założenia i umacniania instytutów zakonnych, których moc i duch miał
być przekazany w spuściźnie ich następcom (Pł 2, 12). Podaje przykład Św. Franciszka
naznaczonego stygmatami, św. Teresę od Jezusa z jej sercem przebitym przez anioła
rozpalonym grotem, i doda, że ciało nie
stawia już przeszkód, bo jest ukrzyżowane z
Chrystusem (Pł 2, 13-14).
W tym zjednoczeniu dotknięcia Boga są bardzo subtelne. Byt Boga dotyka bytu
człowieka poprzez Słowo Odwieczne (Pł 2, 19-20). Ten, który Jest dotyka tego, który swe
istnienie otrzymał od Boga, odnalazł je w Bogu i związał się z Bogiem. Człowiek, przez
zjednoczenie z Bogiem, całe swe działanie ma w Nim i żyje życiem Boga. Święty ukazuje to
na przykładzie działania władz duchowych: rozumu, woli i pamięci: „Rozum jest kierowany i
oświecany przez pierwiastek nadprzyrodzonego światła Bożego”, w zjednoczeniu „rozum
człowieka i Boży stanowią jedność” (Pł 2, 34); wola, zmieniona w życie Bożej miłości, kocha
miłością Bożą, żyjąc życiem miłości Bożej pod wpływem Ducha Świętego. W zjednoczeniu
wola Boga i człowieka stanowią jedną wolę; pamięć także została przemieniona w tym
zjednoczeniu i cała jest ześrodkowana na Bogu i jego chwale, której oczekuje; pożądania
naturalne są ożywiane nowym pokarmem - doświadczaniem Boga; poruszenia, czynności i
skłonności, przez zjednoczenie z Bogiem, przez Niego są poruszane i biorą udział w nowym
życiu (por. Pł 2, 34).
Oparcie tej treści na Piśmie świętym
W opisie zjednoczenia przeobrażającego św. Jan od Krzyża wiele razy odwołuje się
do Starego Testamentu. Jedynie dwa znane już teksty pochodzą z Nowego Testamentu.
Pierwszy z nich to wypowiedź Chrystusa o zamieszkiwaniu Trójcy Świętej w człowieku
usprawiedliwionym przez łaskę: „Jeśli mnie kto miłuje …” (J 14, 23). Drugim są słowa św.
Pawła stwierdzające, że nie on żyje, lecz żyje w nim Chrystus (por. Ga 2, 20). Obie
wypowiedzi mówią o rzeczywistym zjednoczeniu z Bogiem. Perykopy ze Starego Testamentu
ukazują drogę do zjednoczenia i fakt zjednoczenia. Do pierwszych należą teksty: „Idź, wejdź
do komór swoich, zamknij drzwi swoje za sobą, skryj się na mały czas” (Iz 26, 20). Jeśli [ Pobierz całość w formacie PDF ]